Dvanaestog septembra 1831. godine Husein Gradaščević, gradačački kapetan, proglasio je autonomiju Bosne u Carevoj džamiji u Sarajevu.
Predanja naroda
Pokret za autonomiju događaj je koji je najsnažnije obilježio epohu Bosne pod osmanskom vlašću. Husein Gradaščević bio je živa legenda u vremenu u kojem je živio, a nakon smrti postao je “legenda bosanskog ponosa – Zmaj od Bosne”.
Dokaz ovome su predanja koja su ostala u narodu, a koja kažu da “godinama nakon njegove smrti niko u našem narodu ne bi mogao čuti njegovo ime, a da ne pusti suzu”.
Historičari i stručnjaci često potcrtavaju da je pozitivni osjećaj za Gradaščevića bio prisutan ne samo u muslimanskoj populaciji, jer je pokret bio općenarodni, tj. pripadao je svakom čovjeku u Bosni bez obzira na vjersku pripadnost.
Omer Ibrahimagić, profesor ustavnog prava, u izjavi za “Avaz” naglašava da je ovo bio događaj iste vrijednosti kao što je bio i epohalan kada su Osmanlije stotinama godina ranije stavile BiH pod svoj suverenitet.
– Narod se budio iz tog 400-godišnjeg sna. Bošnjaci su se prepoznali, iako zajedno s Turcima imaju istu vjeru, islam, da oni nisu Turci, da su oni drugačiji narod. Tada je i prepoznato da Osmansko carstvo nije njihova domovina, već da je to Bosna – kaže Ibrahimagić.
Profesor Ibrahimagić pojasnio je da je Bošnjake na taj pokret pokrenula činjenica da je sultan ugovorom s Rusima, koji su pobijedili Turke u Bukureštu, bio prinuđen da s desne strane Drine šest nahija koje su bile u sastavu Zvorničkog sandžaka preda Srbiji.
Avaz.ba / A.Č.Z