Ospice su relativno česta zarazna bolest koja uglavnom zahvata mlađu populaciju, djecu između tri i devet godina, a kod odraslih je znatno rjeđa. Gotovo 90 do 95 posto ukupne populacije preboli vodene kozice do odrasle dobi, postižući tako doživotnu imunost. Izvor zaraze je bolesna osoba, od koje se virus prenosi kapljičnim putem poput razgovora, kašljanja, kihanja ili bliskim kontaktom putem nosno-ždrijelnog iscjetka ili sadržaja tekućine iz mjehurića. Znatno rjeđe prenosi se preko ruku ili predmeta, jer je virus slabo otporan u vanjskoj sredini.
U odrasloj dobi moguće komplikacije znatno su teže nego kod djece. Neke od smetnji uzrokovane su nezgodnim nastankom osipa u oku, ždrijelu ili grkljanu što može uzrokovati smetnje disanja ili oštećenja vida. Jedna od mogućih komplikacija je i nastanak upale pluća s mogućim smrtnim ishodom, upale srčanog mišića i akutne upale zglobova. Ospice u odrasloj dobi mogu biti posebno opasne kod oboljelih od malignih bolesti. Pojava ospica kod trudnih žena je posebno opasna, naročito u prvim mjesecima trudnoće jer postoji opasnost od gubitka ploda ili kasnije može dovesti do razvoja urođenih srčanih mana kod djeteta.
Faze bolesti
Faza inkubacije – je vrijeme od prvog kontakta do pojave prvih simptoma bolesti, a traje od 10 do 20 dana. Virus ulazi u ljudski organizam putem sluznice disajnog puta ili očne spojnice. Najviše je zahvaćena koža, ali mogu biti zahvaćeni i drugi organi poput jetre, pluća i mozga. Pred kraj ovoga stadija virus je ponovo u disajnom sistemu, zbog čega osoba postaje zarazna za okolinu i prije pojave prepoznatljivog osipa.
Prodromalna faza – slijedi nakon inkubacije i traje jedan do dva dana, kad se pojavljuju opšti znakovi bolesti, kao što su glavobolja, povraćanje, klonulost i povišena temperatura.
Eruptivna faza – stadij izbijanja osipa koji traje pet do sedam dana. Najprije se vidi na trupu, zatim na licu i tjemenu, a na kraju i na rukama I nogama. Ponekad je vidljiv i na sluznici usta i ždrijela, pa i grkljana, što može dovesti do ozbiljnih komplikacija. U početku izbijanja, osip je u obliku sitnih crvenkastih pjega (makula), koje tokom nekoliko sati prelaze u vodenaste mjehuriće (vezikule), praćene jakim svrbežom. Mjehurići su veličine dva do tri milimetra i ispunjeni su bistrom tekućinom u kojoj se nalazi virus. Nakon nekoliko dana sadržaj mjehurića se zamuti, oni pucaju, suše se i pretvaraju u krastice, koje više nisu zarazne i otpadaju nakon sedam do četrnaest dana.
Faza regresije – podrazumijeva nestanak simptoma, krastice otpadaju, a iza njih u pravilu ne ostaju ožiljci.
Još uvijek se ne može sa sigurnošću reći može li se dva puta oboljeti od ospica. Postoje pretpostavke da bi ponovna pojava mogla nastati zbog određenih genetskih predispozicija. Međutim, velika je vjerovatnost da je prvo oboljenje od ospica bilo pogrešno dijagnostikovano. Ljeti se često osipi nastali zbog alergije na ubode insekata, mogu pogrešno dijagnostikovati kao ospice.